Gorski car
Roman Gorski car Svetolika Rankovića se može svrstati u romane ličnosti. Ovaj roman je nastao 1897. godine u poslednjim godinama njegovog života. U središtu romana je životna sudbina glavnog junaka, seoskog mladića Đurice, koji od sitnog seoskog lopova postaje hajduk i ubica.
Isidora Sekulić - Sluh, sa memorijom, najveći je usamljenik u čoveku, najotmenija ćutalica u čoveku
... Od organa čovekova za sluh ne vidi se ništa suštinsko. Kao pri glasnogovorniku truba i šešir, vidi se samo školjčica, sabirač talasa i sadržitelj naročitih živaca. Ušne školjke u životinje su pokretne, signalno pokretne, stresaju se, prate njisak, vrisak, skok, zločin koji se kod životinja ne zove tim imenom. Panter fotografisan u momentu kad u šumi raskida žrtvu, ima zgužvane ušne školjke. Zašto? Sluh naš je utekao duboko u glavu, blizu, sasvim blizu centru života i svesti...
Teorija motivacije Abrahama Maslova
Putokaz i osnovu za teorijska razmatranja i istraživanja problema motivacije i uspostavljanje hijerarhijske sistematizacije motivacionih faktora dala je motivaciona teorija Abrahama Maslova. Uvažavajući konstantaciju da svaki čovek stremi različitim potrebama, Abraham Maslov nastoji da podigne na opšti, univerzalni nivo krug čovekovih potreba i utvrdi njihov međusobni odnos i hijerarhiju.
Vukadin
Stevan Sremac u romanu Vukadin prikazuje oštrim satiričnim perom modernu Srbiju u koju sve više prodire evropski, zapadnjački način života. Težište u romanu nije na fabuli, ni na digresijama, nego na liku glavnog junaka Vukadina, grotesknog užičkog praktikanta, koji predstavlja reprezentativni tip tadašnje Srbije. Lik Vukadina naslikan u znaku oštre karikature i ljute satire spada u najveće domete u karakterologiji Stevana Sremca.
Herbert Spenser - Čovek protiv države
"... Svaki čovek ima slobodu da radi što želi, samo ako ne narušava jednaku slobodu bilo kojeg drugog čoveka.
Moramo stoga prihvatiti ovaj zakon o jednakoj slobodi u njegovoj celini, kao zakon na kojemu se može zasnivati ispravni sistem jednakosti."
Na Drini ćuprija - spoj lične i kolektivne sudbine
Roman Na Drini ćuprija Ive Andrića je tip romana hronike koji je rađen kao veliko istorijsko platno bez suve istorijske linije. Predanje i letopis stare bosanske kasabe su živo upleteni u roman. U njemu nema romanske fabule, ni glavnog junaka. Most je najistaknutije središte romana i simbol odolevanja rušilačkoj sili vremena, jedina svetlost u prolaznosti.