Najsitnija vrsta vilinog konjica živi u istočnoj Aziji i ima raspon krila od 2 santimetra, a krila najkrupnije vrste sa Havaja su široka 19 santimetara. Telo vilinog konjica je tanko i izduženo, ponekad ne deblje od igle ili dlake, uglavnom obojeno plavom, žutom, crvenom ili narandžastom bojom. Neki primerci obojeni su u kombinaciju žute i crne ili crvene i crne, kako bi "ubedili" neprijatelje da nisu dobri za jelo. Krupne oči ispunjavaju skoro celu njegovu glavu. Naučnici su utvrdili da se svako oko sastoji iz preko 30 000 prostih očiju i da njima vilin konjic vidi na sve strane, čak i u brišućem letu, tim pre što mu se i glava pokreće u svim pravcima. On ima tri para dugih, nazubljenih nogu sa oštrim bodlјama koje mu ne ne služe za hodanje, već da bi se njima pridržavao za stabljiku ili tanku granu ili lovio. Dva para providnih krila može da pomera istovremeno ili odvojeno.

Skoro ceo dan vilini konjici provode u vazduhu. Lete veoma brzo, često dosta nisko iznad površine vode, a mogu i da lebde i lete unazad. Po brzini kretanja, spadaju među najbrže insekte. U letu iznad vode uglavnom razvijaju brzinu oko 30 kilometara na sat.

Period leta za viline konjice je od aprila do septembra, ali najbrojniji su od maja do juna. Mužjaci su teritorijalni i bore se za teritoriju sa suparnicima iste ali i drugih vrsta. Parenje vilinih konjica se odvija u vazduhu i traje oko 2 minuta. Ženka polaže oplođena jaja u vodu ili pored vode. Jaja se razvijaju nakon 4 do 5 nedelja i iz njih izlaze larve koje žive u vodi koristeći unutrašnje škrge za disanje. Larve su proždrlјive i uglavnom se hrane malim zglavkarima, sitnim ribama i punoglavcima. U stadijumu larve, vilin konjic može živeti i 5 godina, a manje vrste između 2 meseca i 3 godine. Kada dođe vreme da se preobrati u odraslu jedinku, on se tokom noći penje uz stabljiku biljke i izlazi na površinu. Ljuska larve puca na slabijim mestima iza glave i tada izmili vilin konjic napolje čekajući da svane dan. Odrasle jedinke nekih većih vrsta mogu živeti i do 4 meseca.

Vilin konjic se najviše hrani komarcima, muvama, leptirima i drugim insektima koji žive pored vode. Insekte hvata u letu i nakon ulova snažnim nogama razdrobi plen pre nego što ga pojede, a zatim sleće na stenu ili trsku obasjanu suncem, umiri se neko vreme i ponovo uzleće.