Artnit

U eseju Doba slike sveta objavljenom 1938. godine, Martin Hajdeger određuje moderno doba kao doba koje je izraslo iz korena zapadnjačke metafizike. Pojam modernog doba dodatno se ispituje njegovim odnosom prema pojmu "slike". Hajdegerova "slika sveta" više označava svet zamišljen i shvaćen kao sliku, a ne sliku sveta; to je sistem koji stoji pred subjektima, u kojem sve stvari pripadaju i sve stvari stoje zajedno. Ono što ljudske subjekte čini ekvivalentima modernih bića je njihov položaj usred ove slike, koji postaje moguć zahvaljujući njihovoj sposobnosti merenja i izvršavanja, u svrhu ovladavanja celinom.

Izričito se pod svojim imenom Humanitas prvi put promišlja i njoj teži u vrijeme Rimske republike. Homo humanus suprotstavlja se homo barbarusu. Homo humanus je ovdje Rimljanin koji rimsku virtus povisuje i oplemenjuje "utjelovljenjem" od Grka preuzete paideia. Grci jesu Grci helenizma kojih se naobrazba naučavala u filozofskom školama. Ona se tiče eruditio et institutio in bonas artes. Tako shvaćena paideia prevodi se s "humanitas". Prava se romanitas homo romanusa sastoji u takvoj humanitas.

Nemački filozof Martin Hajdeger, svoje najveće delo Biće i vreme, koje se smatra ključnim delom egzistencijalističke filozofije, a po mišljenju mnogih najznačajnijim filozofskim delom u XX veku, objavio je 1927. godine. Pokušavajući da otkrije šta je to što određene svetove i načine mišljenja razlikuje od sveta nekog drugog doba, on u ovom delu povezuje Biće i vreme, što mu omogućava da piše o širokoj oblasti istorije duha u vremenu.

Nemački filozof Martin Hajdeger naglašava osnovno pitanje ljudskog postojanja, ispitujući kako ljudska samosvest zavisi od koncepta vremena i smrti. U središte svoje filozofije stavlja strah i krivicu, koje smatra za osnovna određenja ljudskog postojanja, a savremenog čoveka prikazuje kao bačenog u svet stvari u kome i sam sve više postaje stvar.

Čovek govori. Mi govorimo na javi i u snu. Govorimo uvek, čak i onda kad se ne oglašavamo nijednom rečju već samo slušamo ili čitamo, pa i onda kad posebno niti slušamo niti čitamo, već se umesto toga bavimo nekakvim poslom ili prepuštamo dokolici. Mi uvek govorimo - na ovaj ili onaj način. Govorimo zato što nam je govorenje prirođeno. Ono ne izvire tek iz nekog posebnog htenja.

Suština zemlje kao ni na šta upravljenog nosećeg i samozatvarajućeg, otkriva se pak samo u štrčanju u svet, i u protivstavljenosti zemlje i sveta. Taj sukob je utvrđen u liku dela i delo ga čini očevidnim. Ono što važi za tvorevinu, da ono što je na njoj svojstveno tvorevini dokučujemo samo pomoću dela, važi i za stvarnosno stvari. To što nikada ne znamo o stvarnosnom, odnosno ako znamo, onda samo neodređeno, i da nam je za to potrebno delo, neposredno pokazuje da je zbivanje istine u biću dela jednog dela - otvaranje postojećeg na delu.

Da bismo našli suštinu umetnosti koja zbilja vlada u delu, potražimo zbiljsko delo i pitajmo ga šta i kako ono jeste.

Svima su poznata umetnička dela. Arhitektonska i vajarska dela nalaze se na javnim mestima, izložena u crkvama i stambenim zgradama. U zbirkama i na izložbama izložena su umetnička dela najrazličitijih epoha i naroda.