Priča Miloša Panića o Prvom srpskom ustanku
Dana 6 februara 1871 g. pričao mi je neki Miloš Panić, koji se zvaše Crveni Miloš, iz sela Sirekova, Ramske nahije, o ovome ustanku ovako:
Naši su seljani, pa i iz drugi sela, tako isto svake godine po Malom božiću (Novom letu) svojim agama i spahijama štošta od njihova imetka u Beograd odnosili, a to su i one godine (tj. 1804) kad ustade Šumadija pod Karađorđem protivu Turaka.
Rastanak Kara-Đorđija sa Srbijom
Narodna epska pesma Rastanak Kara-Đorđija sa Srbijom je nastala u vreme sloma Prvog srpskog ustanka, 1813. godine ili kasnije. Ova pesma je posvećena srpskom voždu Karađorđu Petroviću i svrstava se u ciklus pesama o oslobođenju Srbije koje obuhvataju istorijski period stvaranja moderne srpske države na početku XIX veka, za vreme ustanaka.
Tanasko Rajić, Karađorđev barjaktar
Rodio se u selu Stragaru, u Kragujevačkoj Jasenici, od oca Nedeljka. Nije bio pismen.
Za vreme austro-turskog rata služio je u frajkorima sa Karađorđem, pa i tada mu je bio u četi barjaktar (ovako je kazivao Aleksa Dukić mome ocu Milisavu u Svilajncu 1830 g.).
Vuk Stefanović Karadžić - Izbor Karađorđa Petrovića za vođu Prvog srpskog ustanka
Pošto se već Srbi odmetnu i podobro se zavade s Turcima, onda se ove šumadijske četobaše stanu razgovarati i dogovarati između sebe: "Ko će sad biti starješina? Nijedna kuća ne može biti bez starješine, a kamoli toliki narod? Valja da se zna koga ćemo pisati i slušati." Mlogi poviču da bude starješina harambaša Stanoje Glavaš (iz nahije smederevske, iz sela Selevca), jer je on gotovo najviše počeo, i dosad najviše Turaka pobio, i hajduci najviše za njim idu i slušaju ga.
Ustanak i ustanici u narodnoj epskoj pesmi
Tokom teških vekova robovanja pod Turcima narodna epska pesma je neprestano veličala junaštvo u borbi sa neprijateljem i time uticala posredno na nacionalnu svest narodnih masa. Takva uloga narodne epske pesme nastavljena je i u toku Prvog i Drugog srpskog ustanka koji predstavljaju svojevrsno otelotvorenje oslobodilačke misli negovane baš tom pesmom.
Početak bune protiv dahija
Epska pesma Početak bune protiv dahija iz ciklusa pesama o oslobođenju Srbije je najpoznatija i najznačajnija pesma slepog guslara Filipa Višnjića. Istorijska osnova pesme je Prvi srpski ustanak i "seča knezova". Dahije su pogubile u "seči knezova" srpske knezove i viđenije ljude u Beogradskom pašaluku što je podstaklo srpske prvake da ubrzaju dizanje Prvog srpskog ustanka i izbor Karađorđa za ustaničkog vožda.
