Artnit

Nijedan umetnik nije toliko koliko Rembrant (1606-1669) radio na svom zanatu da bi ga primorao da se povinuje podsticajima koji dolaze iz njegove duše. Nesumnjivo da je Rembrant, čija delatnost počinje oko 1623, uzeo od slikara iz Utrechta postupke karavađizma, osobito onog načina rada da lik izvlači u gro-plan i da ga istakne surovošću bočnog osvetljenja; ali dublji smisao koji će dati svetlo-tamnom, Rembrant možda duguje svom učitelju Pieteru Lastmanu, zakasnelom maniristi; neobičan pejzažist Hercules Seghers (oko 1590 - pre 1643) mora da je takođe otvorio njegov duh prema poeziji maštovitog.

Jedan od najdarovitijih učenika Rembranta van Rajna u Amsterdamu, holandski slikar Nikolas Maes je bio poznat po žanr scenama, portretima, religioznim kompozicijama i okazionalnim mrtvim prirodama. Nekoliko godina nakon što je napustio atelje Rembranta, oko 1655. godine naslikao je sliku Mlada žena ljušti jabuke. Ova slika se danas nalazi u muzeju umetnosti Metropoliten u Njujorku.

Rembrant van Rajn je naslikao mnoge parove, neke u vrlo velikim formatima. Ali većina ovih portreta zapravo su "privesci", dve odvojene slike na kojima je prikazan jedan član bračnog para. Slika Dama i gospodin u crnom koju je naslikao 1633. godine je verovatno njegov prvi dupli portret koji uključuje obe figure na istoj slici. Ova slika je ukradena iz muzeja Izabela Stjuart Gardner u Bostonu 1990. godine.

Tako niko ne može da porekne da Rembrantove slike pružaju uživanje u obojenoj pojavi kao takvoj, uživanje, koje je u različitim epohama svakako različito. Njegova strast za lepotu lepih stvari, za oružje i nakit, za stare tkanine s njihovim zamućenim i njihovim žarkim bojama, za čulno uzbudljive egzotične kuriozitete - ta strast zahteva i od površine slike, kao od simfonije boja, lepotu ravnodušnu prema svekolikom “značenju“, prema svekolikom, njome izraženom smislu njenih objekata.

"Tama - crna, zloslutna tama - prekriva celu scenu: samo iznad proklete šume, kao kroz neku strašnu pukotinu na turobnoj tavanici, poplava kiše - "pljusak, bezbojna voda" - sliva se svom silinom, šireći jezivu avetinjsku svetlost, užasniju čak nego opipiljiva noć. Zemlja već brekće potmulo i brzo! Potamneli krst drhti! Vetrovi su prestali - vazduh je stao - ispod njihovih nogu potmula tutnjava, neki od one bedne gomile počinju da beže nizbrdo. Konji su nanjušili užas i postaju neukrotivi zbog straha. Brzo se približava trenutak kada, skoro presavijen nadvoje od sopstvene težine, gubeći svest zbog gubitka krvi koja teče u uskim potočićima iz Njegovih rasečenih vena dok mu se slepoočnice i grudi kupaju u znoju a crni jezik suši od jake samrtne groznice, Isus uzvikuje: "Žedan sam". Smrtonosno sirće mu prinose.

Živim sa roditeljima na Vederstegu - u kući u kojoj su nekada bila vešala - u maloj ulici koja gleda na reku Rajnu koja teče ka dinama i Severnom moru. Naša kuća je kao i ostale kuće sa fasadom od crvene cigle, visokim prozorima ojačanim olovom i strmim krovom. Sa prozora od kupatila vidi se kuća Vajt gejt preko puta gradskih zidina i dve vetrenjače koje polako okreću svoja krila. Džinovi koji čuvaju našu tvrđavu u vremena ratova! Kada su jednu od njih spalili oni prljavi Španci koji su osvojili naš grad, moja baba je naredila da se ona ponovo izgradi i to odmah. Pored škripe drveta i osovina, sve je ostalo tiho.

Rembrant van Rajn je naslikao potret Čovek u orijentalnom kostimu, poznat i po nazivu Slovenski plemić 1632. godine kada je imao dvadeset šest godina, najverovatnije ubrzo nakon što se preselio iz rodnog Lajdena u Amsterdam. Zbog egzotične teme i stila slika je verovatno bila namenjena poznatom kolekcionaru. Danas se ova slika nalazi u u muzeju umetnosti Metropoliten u Njujorku.

Neki slikari su slikali druge; neki samo sebe. Iz Velaskezovog slikarstva dozna se sve o Španiji XVI veka, o bogatstvu, o bitkama, o dvoru, o narodu, o nakazama. Celo Rembrantovo slikarstvo je jedna duga ispovest, lični dnevnik. Sezanu je, na primer, i autoportret bio povod da razmišlja trezveno i anonimno kao naučnik o opštim stvarima: o organizaciji planova, o svetlu, o volumenima. Rembrantu je celo Jevanđelje služilo kao povod da priča o sopstvenim radostima i o sopstvenim jadima. Sa slike "Umetnikova žena" i "Umetnik sa čašom u ruci" Rembrant nazdravlja:

Rembrant van Rajn je obožavao svoju suprugu Saskiju, kojom se oženio 1634. godine. Za njega je ona često pozirala i volela je da je slika. Lice i poza figure na njegovoj poznatoj slici Flora iz oko 1654. godine su delimično zasnovani na portretu Saskije, koja je umrla 1642. godine, godinu dana nakon rođenja njihovog sina Titusa. Danas se ova slika nalazi u muzeju umetnosti Metropoliten u Njujorku.

Jevrejska nevesta iz oko 1667. godine je jedan od velikih baroknih portreta Rembranta van Rajna, koji najbolje pokazuje njegov kasni stil. Slika je bila poznata pod nazivom Isak i Rebeka sve do XIX veka, a svoj sadašnji naziv Jevrejska nevesta stekla je na početku XIX veka kada je holandski trgovac umetničkim delima opisao da je na slici prikazan jevrejski otac koji daje ogrlicu svojoj kćerki na dan njenog venčanja. Ova slika se danas nalazi u Rijksmuseumu u Amsterdamu.