U stranoj literaturi "egzodus mozgova" se najčešće naziva brain drain i podrazumeva odlazak stručnjaka iz nerazvijenih zemalja, zemalja u tranziciji i zemalja u razvoju u razvijene zemlje. Brain drain je nastao kao posledica brzog tehničko-tehnološkog razvoja industrijski razvijenih zemalja čije ekonomije beleže stalni deficit stručnjaka u određenim privrednim delatnostima i samim tim utiču na promene u kretanjima radne snage na nacionalnom, međunarodnom i globalnom nivou.
"Egzodus mozgova" je posledica pre svega kretanja na međunarodnom specijalizovanom tržištu specifičnog faktora proizvodnje - visokospecijalizovanih kadrova. Kretanje tog faktora proizvodnje uslovljeno je istim motivom kao i kretanje kapitala - kreće se iz područja gde mu je proizvodnja niska, u područja rada gde mu je proizvodnja visoka.
Danas je opšte prihvaćen stav da se "egzodus mozgova" najćešće objašnjava ekonomskim, a manje sociološkim faktorima. Grupu ekonomskih faktora koji odlučujuće deluju na proces emigracije stručnjaka čine: razlike u nivoima realnog dohotka zemlje porekla i zemlje prijema; razlike u društvenom tretmanu stručne radne snage zemlje porekla i zemlje prijema i razlika relativno prosečnih dohodaka stručnjaka u poređenju sa prosečnim nacionalnim dohotkom po zaposlenom, što se smatra društvenim prestižom. Među neekonomskim faktorima se posebno ističu: demografski, geografski, socijalni i socio-psihološki i ostali činioci (politički faktori, prirodne katastrofe, epidemije, glad i sl.).
"Egzodus mozgova" je pojava koja utiče na kvalitativne osobine stanovništva koje zavise od dostignutog društveno-ekonomskog razvoja, opšteg stepena obrazovanosti stanovništva, stepena razvijenosti obrazovnog sistema i mogućnosti školovanja. U većini slučajeva, "egzodus mozgova" utiče na poboljšanje kvalitativnih osobina stanovništva zemalja prijema. Istovremeno to predstavlja gubitak vitalnog potencijala za zemlju porekla koji se ne može nadoknaditi.
